HỆ VI SINH VẬT TRONG MẮT NGƯỜI VÀ VAI TRÒ VỚI CÁC BỆNH MẮT PHỔ BIẾN

Dường như y học hiện đại phương tây đang có những bước chuyển mình ngoạn mục, bắt đầu chấp nhận quy luật "mọi thứ trong thiên nhiên đều phải có sự cân bằng, và con người cũng vậy".
Hệ vi sinh vật không chỉ tồn tại trong đường tiêu hóa, mà để có đôi mắt khỏe mạnh: hệ vi sinh mắt cũng đóng vai trò thiết yếu.
Theo anh Hai Nguyen tham khảo, thì bộ ngực và âm đạo đàn bà, lá phổi - thì hệ vi sinh cũng giữ vai trò quan trọng nhất.

Nguồn tài liệu:
https://www.scientificamerican.com/…/meet-the-eye-microbio…/
https://www.mindbodygreen.com/…/everything-you-need-to-know…

Có lẽ bạn đã quen với ý tưởng rằng đường ruột và da bạn là nơi trú ngụ của vô vàn vi sinh vật (nấm, vi khuẩn, virus) và chúng có vai trò tối quan trọng cho sức khỏe con người. Nhưng bạn có thể chưa biết chính đôi mắt cũng có một quần thể vi sinh rất đặc biệt, gọi là hệ vi sinh mắt (eye microbiome). Khi chúng bị mất cân đối, quá nhiều hay quá ít một loài nào đó thì ta mắc bệnh về mắt.

Sau nghiên cứu gần đây cho thấy vi khuẩn sống trên bề mặt nhãn cầu kích thích khả năng miễn dịch bảo vệ, các nhà khoa học bắt đầu khám phá các yếu tố vi sinh để đưa ra các liệu pháp cải tiến cho nhiều rối loạn mắt như bệnh khô mắt, hội chứng Sjogren và sẹo giác mạc . Hiểu được ảnh hưởng của hệ vi sinh mắt đến khả năng miễn dịch có thể là chìa khóa để giảm 1 triệu lượt khám nhiễm trùng mắt và tiết kiệm 174 triệu USD mỗi năm tại Hoa Kỳ. Một ngày nào đó ta sẽ có vi khuẩn để điều trị các bệnh mắt.

Khi nói về microbiome, hầu hết các nhà khoa học thường nghĩ về đường ruột, nghĩ đến đại tràng chứa đến 10 nghìn tỷ vi khuẩn. Tuy nhiên, chú ý đang dồn về hệ vi sinh ở các bộ phận khác, nhất là da và các khu vực có ít vi khuẩn, như phổi, âm đạo và mắt.

Giới khoa học vốn tin rằng trong mắt không có một hệ vi sinh vật có tổ chức. Vi khuẩn trong không khí, trên tay hay ở mí mắt có thể tìm thấy trên nhãn cầu, tuy nhiên nhiều người cho rằng chúng sẽ bị chết hoặc bị cuốn trôi theo dòng nước nước liên tục chảy – và chẳng đóng vai trò gì cả.

Tới gần đây, các nhà khoa học mới kết luận rằng mắt thực sự có một hệ vi sinh cơ bản (core) có khác biệt tùy tuổi tác, địa lý, nhân chủng và tình trạng bệnh nhưng luôn bao gồm 4 chi vi khuẩn là Staphylococci, Diphtheroids, Propionibacteria và Streptococci.

Điều này cho thấy các bác sĩ nên cân nhắc về những rủi ro và lợi ích đối với hệ vi sinh khi kê đơn thuốc kháng sinh bởi chúng có thể tiêu diệt vi khuẩn có ích cho mắt. Trong nghiên cứu kéo dài hơn một thập kỷ gồm 340.000 bệnh nhân ở Mỹ, người ta thấy thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị 60% các trường hợp viêm kết mạc cấp tính (đau mắt đỏ). Nhưng bệnh này chủ yếu do nhiễm virus gây ra, mà virus không thể điều trị bằng kháng sinh. Đáng chú ý hơn, ngay cả các trường hợp bệnh gây ra bởi vi khuẩn thì thường vẫn được giải quyết trong 7-10 ngày mà chẳng cần can thiệp gì. Chúng ta biết rằng sử dụng kháng sinh quá mức hoặc không phù hợp có thể phá vỡ hệ vi sinh vật, dẫn đến nhiễm trùng, tự miễn dịch và thậm chí là ung thư.

Trong thập kỷ qua, các nghiên cứu đánh giá microbiome mắt và bệnh đã bùng nổ, đã tạo ra lượng dữ liệu khổng lồ. Nhưng hầu hết số đó mang tính tương quan (nghĩa là một số vi khuẩn đã được liên kết với một số bệnh), nhưng liệu có phải những vi khuẩn đó gây ra bệnh hay không thì vẫn chưa kết luận được.

Có rất nhiều nghiên cứu đang được tiến hành để phân tích hệ vi sinh phục vụ việc chẩn đoán và chữa các bệnh liên quan đến mắt. Nó mở ra một nhánh nhãn khoa mới và phát triển công nghệ sản xuất “prob-eye-otic” (biến đổi từ khái niệm “prob-i-otic”, là men vi sinh cho đường ruột). Hy vọng prob-eye-otic sẽ hoạt động để tiết ra các yếu tố điều hòa miễn dịch, giúp hạn chế các triệu chứng liên quan đến các bệnh mắt thông dụng đang ảnh hưởng đến khoảng 4 triệu người ở Mỹ mỗi năm.

Trong lĩnh vực còn đang phát triển này, còn nhiều điều phải tìm hiểu trước khi bác sĩ có thể bắt đầu dùng hệ vi sinh vật mắt để chống lại bệnh tật. Nhưng nhất định đến ngày nào đó, thay vì nhỏ hóa chất vào đôi mắt khô, bạn sẽ bơm dung dịch chứa một số vi khuẩn để chúng trú ngụ trong mắt bạn và tiết ra chất bôi trơn và các thành phần khác mà cơ thể bạn đang thiếu.

Trong khi chờ đợi y học hiện đại có những sản phẩm hữu hiệu, bạn có thể giúp sức cho hệ vi sinh nhãn cầu của mình. Bằng cách điều khiển các yếu tố môi trường như ăn gì, tập thể dục ra sao và kiểm soát mức độ căng thẳng thế nào, bạn có thể ngăn ngừa và đảo ngược đáng kể các nguyên nhân phổ biến nhất gây giảm thị lực . Dưới đây là một số cách dễ nhất để thúc đẩy hệ vi sinh vật mắt khỏe mạnh.

1. Ăn thực phẩm chống viêm
Bao gồm các loại thực phẩm như trái cây tươi và hầu hết các loại rau. Cụ thể hơn, dự trữ quả việt quất, củ khỉ (goji), cá hồi, dầu ô liu và dầu dừa nguyên chất, các loại hạt, sữa chua làm từ dừa, trứng gà vịt (không kháng sinh) và các loại đậu.

2. Tránh thực phẩm gây viêm
Chúng bao gồm soda, nước ép trái cây đóng hộp, đậu phộng, các sản phẩm chế biến từ đậu nành, thực phẩm chiên, thịt gà vô cơ, thực phẩm nướng, thịt nguội cắt nhỏ, thực phẩm hun khói, dầu thực vật, bánh mì trắng, đường, gluten, rượu và thịt đỏ .

3. Bổ sung thực phẩm chức năng
Bổ sung chế độ ăn chống viêm của bạn với thêm vitamin và khoáng chất giúp cải thiện oxy hóa và hydrat hóa mô mắt. Chúng bao gồm lutein, zeaxanthin, vitamin C, beta-carotene, vitamin A, vitamin E, kẽm, axit béo omega-3, glutathione, selenium, taurine, magiê, vitamin D3, vitamin B và men vi sinh (probiotic).

4. Thực hiện quy tắc 20/20/20
Điều này có nghĩa cứ sau 20 phút nhìn vào màn hình thì nghỉ 20 giây bằng cách nhìn vào một vật cách xa 20 feet (khoảng 6m). Nó sẽ bảo vệ mắt bạn khỏi ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử.

5. Tránh thuốc nhỏ mắt có chứa chất co mạch
Thay thế chúng bằng thuốc nhỏ mắt vi lượng đồng căn (MSM Eye Drops) giúp oxy hóa và giữ ẩm giác mạc

6. Cho mắt thời gian nghỉ ngơi
Giảm thời gian bạn đeo kính áp tròng và nhớ tháo kính trước khi đi ngủ.

7. Cải thiện lưu thông mắt
Dành một vài phút mỗi ngày cho các bài tập mắt như đánh bóng, phơi nắng và đu quay. Tập tối thiểu 150 phút mỗi tuần các bài tập aerobic vừa phải.

Tổng hợp: Nguyễn Hải
26.06.2019